14. Vennootschapsbelasting (VPB)

Inleiding
Met ingang van 1 januari 2016 is de gemeente Vennootschapsbelastingplichtig indien en voor zover zij een onderneming drijft. Vennootschapsbelasting (Vpb) is een belasting die wordt geheven over de fiscale winst welke door een onderneming is behaald. Daar waar binnen de gemeente sprake is van het drijven van een onderneming, zal de Vpb-plicht gaan gelden. Het gaat dan om economische activiteiten waarbij de gemeente in concurrentie treedt (of kan treden) met de markt en daarmee winst behaald. Van die gemeentelijke onderdelen zal dan de fiscale winst moeten worden bepaald.

Proces traject vaststellen Vpb-plicht
Vanaf medio 2014 is er vanuit verschillende sporen een Vpb-traject ingezet in de vorm van een programma om te komen tot tijdige implementatie van de Vpb-plicht in de volle breedte van gemeentelijke processen. Het programma team heeft medio 2016 haar resultaten middels een collegevoorstel aan het college aangeboden. Het programma bestond uit verschillende experts vanuit de gemeentelijke organisatie, Caraad Belastingadviseurs en Deloitte Consulting als externe deskundigen.

De voorbereidingsfase is in 2016 afgerond en het programma-team is opgeheven. Net als voor de overige belastingen zijn de taken samenhangend met de Vpb-plicht overgenomen door de lijnorganisatie en onderdeel geworden van reguliere processen. Inmiddels zijn hiertoe onder andere dossiers opgesteld, de relevante systemen ingericht en zijn processen beschreven. Hiermee borgen we dat nieuwe activiteiten worden getoetst op mogelijke Vpb-effecten.

In 2018 doen we (uitgesteld) aangifte Vpb over het boekjaar 2016. Dit is de eerste keer dat we als gemeente aangifte Vpb doen. Vpb is voor gemeenten nieuwe wetgeving en er wordt landelijk op onderdelen nog overleg gepleegd over de interpretatie van de wet. Hierdoor bestaat het risico dat gemaakte keuzes wellicht moeten worden herzien en de gevolgen voor de gemeente moeten worden bijgesteld. En in 2019 doen we (uitgestelde) aangifte Vpb over het boekjaar 2017.

De grootste verwachte gevolgen komen uit het parkeerbedrijf en van Meerstad. Voor het Parkeerbedrijf verwachten wij geen fiscale winst. Voor Meerstad wordt op termijn wel een fiscale winst verwacht. De gemeente doet voor de activiteiten die fiscaal als onderneming worden aangemerkt gezamenlijk één aangifte. Daardoor kunnen verliezen bij één onderneming worden gesaldeerd met winsten van andere ondernemingen.

Indien geconsolideerd een winst wordt behaald dient maximaal 25% Vpb worden betaald.

De verwachte Vpb-positie van 2017 bedraagt: Nihil

Beoordeling Parkeerbedrijf Groningen
Ten behoeve van de fiscale positie van het Parkeerbedrijf zijn de activiteiten straatparkeren, parkeergarages, buurstallingen, P+R en fietsparkeren beoordeeld als één onderneming op basis van de verwevenheid van deze activiteiten. Het fiscale resultaat voor 2017 van het Parkeerbedrijf is berekend op 679,6 duizend euro negatief. Bij de berekening van dit fiscale resultaat is voor de activiteit straatparkeren op basis van een toezegging van de Staatssecretaris van Financiën rekening gehouden met de overheidstakenvrijstelling ter hoogte van 4,432 miljoen euro. Het fiscale resultaat van de onderneming Parkeerbedrijf vóór toepassing van vrijstelling bedraagt 3,752 miljoen euro. Ten aanzien van de fiscale positie bestaat een aantal onzekerheden die voornoemde uitkomst kan beïnvloeden als gevolg van verschillen in interpretatie van de wetgeving door de Belastingdienst. De belangrijkste onzekerheid is de clustering van activiteiten. Het risico bestaat dat de belastingdienst stelt dat iedere activiteit afzonderlijk beoordeeld moet worden. Dit leidt ertoe dat alleen winstgevende activiteiten binnen het parkeerbedrijf belastingplichtig worden. In de komende periode wordt een afweging gemaakt voor het al dan niet afstemmen van de gehele positie van het parkeerbedrijf inclusief taxaties om meer zekerheid te verkrijgen.  

Beoordeling Grondbedrijf: gemeentelijke grondexploitaties
De gemeente Groningen heeft haar gemeentelijke grondexploitaties beoordeeld voor de vraag of deze gezamenlijk een fiscale onderneming vormen. Daartoe is de zogenoemde QuickScan uitgevoerd. De QuickScan is een praktische methode die is ontwikkeld door het Samenwerking Vennootschapsbelasting Lokale Overheden (SVLO), waarin onder meer de Belastingdienst en de VNG zitting hebben. De uitkomst van de QuickScan is dat de gemeentelijke grondexploitaties gezamenlijk beschouwd een duidelijk negatief saldo hebben. Dit duidt op de afwezigheid van een onderneming door het ontbreken van een winststreven. De uitkomsten van de QuickScan zijn in april 2016 besproken met de Belastingdienst. Deze heeft de gemeente mondeling medegedeeld dat de QuickScan op juiste en verzorgde wijze is uitgevoerd en dat de Belastingdienst aanneemt dat de gemeente Groningen voor de gemeentelijke grondexploitaties geen onderneming in fiscale zin drijft.

Beoordeling Grondbedrijf: Meerstad
De grondexploitatie Meerstad is ondergebracht in een afzonderlijk lichaam, met een eigen directie, eigen jaarrekening en eigen personeel. Deze grondexploitatie is aangemerkt als een afzonderlijke fiscale onderneming en is als zodanig zelfstandig beoordeeld. Voor Meerstad is ook de QuickScan uitgevoerd. Op basis van de huidige inzichten vertoont de QuickScan een duidelijk positief saldo. Door het SVLO is een tweede toets; de post Quick Scan toets ontwikkeld. De eerste berekeningen leiden ertoe, dat rekening houdend met de rentekosten uit het verleden, er een negatief saldo ontstaat en Meerstad niet belastingplichtig wordt.   Dit fiscale resultaat is tot stand komen op basis van de huidige inzichten met toepassing van de op dit moment geldende regelgeving, de door het SVLO gepubliceerde handreiking en jurisprudentie. De gemeente Groningen zal de fiscale positie afstemmen met de Belastingdienst ter verkrijging van zekerheid hierover. Deze afstemming vindt waarschijnlijk plaats in het 2^e kwartaal van 2018. De weergegeven cijfers kunnen naar aanleiding van dat overleg nog aan veranderingen onderhevig zijn.