3. Begrotingsoverschrijdingen

04.2 Passende ondersteuning en zorg

De overschrijding van de lasten worden voornamelijk veroorzaakt door de hogere kosten voor WMO-begeleiding en Jeugd. Deze zijn 14 miljoen euro hoger dan begroot:

-  Wmo begeleiding (N 5,8 miljoen euro)

We zien een nadelig resultaat ontstaan op de Zorg In Natura (ZIN) 18+ van 6,6 miljoen euro ten opzichte van de begroting. Als gevolg van een toenemend aantal afgegeven indicaties en het aantal unieke cliënten vanaf juli.

- Algemene voorziening Huishoudelijke Hulp (V 0,9 miljoen euro)

We zien in 2017 een lichte stijging van het aantal cliënten. De gemiddelde indicatiewaarde per cliënt kent een dalende trend. Het verzilveringspercentage bedraagt 79,8%. Per saldo een voordeel ten opzichte van de begroting van 1,0 miljoen euro.

- Overige Wmo voorzieningen (N 1,3 miljoen euro)

De stijging van de tarieven voor hulpmiddelen (rolstoelen e.d.) zorgt voor extra uitgaven. Het aantal verstrekte hulpmiddelen is op hetzelfde niveau gebleven.

- Jeugd (N 8,8 miljoen euro)

Enerzijds bestaat dit resultaat uit het nadeel op de gecontracteerde Jeugdhulp via de RIGG. Als gevolg van de stijging van het aantal verwijzingen naar de Jeugdhulp sinds de transitie, met name naar ambulante jeugdhulp en dagbesteding/dagbehandeling, nemen de kosten exponentieel toe. Dit is een regionaal, maar ook zeker een landelijk probleem. Het huidige door de RIGG afgegeven resultaat voor de totale zorgkosten Jeugd in de regio Groningen kent een bandbreedte en bedraagt 30,3 miljoen euro. Voor de stad Groningen komt daarmee het tekort uit op 8,9 miljoen euro.  De RIGG heeft aangegeven dat er voor Groningen over 2015 en 2016 nog een voordeel wordt verrekend van 0,6 miljoen euro. Hiermee is nu een totaal tekort van 8,3 miljoen euro in de jaarrekening voor de gecontracteerde Jeugdhulp via de RIGG opgenomen. Daarnaast hebben we te maken met aanvullende kosten voor niet-gecontracteerde zorgaanbieders van 0,5 miljoen euro.

06.1 Culturele infrastructuur

De overschrijding van de lasten worden voornamelijk veroorzaakt door de hogere kosten voor programmering en kosten voor onderhoud gebouwen:
- Onderhoud gebouwen (N 320 duizend euro)
Bij de Oosterpoort en de Schouwburg was er 2017 een nadeel op onderhoud van 320 duizend euro. In 2017 is de onderhoudssituatie van De Oosterpoort onderzocht door Draaijer en Partners. Aanleiding was onder andere het oplopende tekort op onderhoud en knelpunten met betrekking tot de (brand)veiligheid en geluidsoverlast. Uit het onderzoek bleek dat het gebouw, ongeacht de investeringen, niet meer 'up to date' is te krijgen. Daarop heeft ons college besloten tot nieuwbouw binnen 10 jaar en instandhouding van de huidige locatie gedurende deze periode. Om te voldoen aan de actuele eisen met betrekking tot (brand)veiligheid en geluidsoverlast, is -conform het advies - besloten tot het doen van de noodzakelijke investeringen in 2018.
- Programmering (N 1,2 miljoen euro)
In het kader van onze ontwikkelrol bij de podiumkunsten hebben we in 2017 in de programmering bij de Oosterpoort enkele experimenten opgezet, zowel op inhoud als op nieuwe doelgroepen. Met nieuwe festivals als Rockit, Schools'out en My First Festival proberen we nieuwe jazzmuziek en meer jeugd binnen te krijgen. Daarnaast zijn we gestart met het verbinden van de wijken van Groningen en de Stadsschouwburg in het project De Wijk, De Wereld. Deze experimenten hebben in 2017 geleid tot nadeel op het programmeringsresultaat.

06.2 Deelname aan cultuur

Zie toelichting bij het onderdeel programmaverantwoording.

07.3 Auto

De begrotingsoverschrijding wordt grotendeels veroorzaakt door een overschrijding bij dit deelprogramma in verband HOV netwerkanalyse, welke per saldo wegvalt tegen de voordelen bij de deelprogramma's 7.1 en 7.2.

07.6 Overig verkeer

De begrotingsoverschrijding wordt veroorzaakt door de vergoeding compensatie Tram (N 4,280 miljoen euro)
In 2015 zijn afspraken gemaakt met de regio Groningen-Assen over compensatie van de regiotram middelen.  Onderdeel van de afspraken was het betalen van bovengenoemde compensatie in 2017. Hetgeen vanaf 2017 uit structureel beschikbare middelen kan worden gedekt. Voorgesteld wordt deze last ten laste van een beklemde reserve kapitaallasten te brengen en de vanaf 2017 beschikbare middelen in de kapitaallastensfeer hier tegen te ruilen.

08.2 Jongerenhuisvesting

08.3 Wonen en zorg

08.6 Cultuurhistorie en archeologie

08.7 Overig wonen

De begrotingsoverschrijding binnen dit deelprogramma wordt veroorzaakt door een nadeel op de kapitaallasten en de afwaardering van WarmteStad:
- Vrijval kapitaallasten (N 1,2 miljoen euro)
Bij het uitvoeren van diverse ruilacties van reserves ter dekking van de financiering van activa tegen structurele middelen voor kapitaallasten is de begroting op dit deelprogramma abusievelijk gewijzigd. Er zijn teveel middelen aan programma 2 toegevoegd. Daardoor ontstaat op dit programma een nadeel en op programma 2 een voordelig resultaat.
- Afwaardering WarmteStad (N 2,9 miljoen euro)
Warmtestad BV heeft in 2017 het project Geothermie gestaakt. Dit betekent dat de boekwaarde van deze deelneming te hoog was gewaardeerd en dat we een verlies moeten nemen. Op de agiostortingen Warmtestad wordt 2,929 miljoen euro afgewaardeerd als gevolg van het niet doorgaan van het project Geothermie.

09.2 Afvalinzameling en -verwerking

10.2 Jeugd en veiligheid

11.2 Communicatie met de burger

12.1 College van Burgemeester en Wethouders en gemeenteraad

13.1 Algemene inkomsten en post onvoorzien

De overschrijding binnen dit deelprogramma wordt veroorzaakt door toepassing van de BBV voor rente grondexploitaties.
De BBV schrijft voor dat de rente voor grondexploitaties wordt berekend op een specifieke manier. Als basis voor de renteberekening gelden de standen per 1 januari in plaats van de gemiddelde standen. Daarnaast mag een aantal activa niet langer als grondexploitatie worden aangemerkt. Het naleven van de voorschriften leidt tot een voordelig rente-effect van 343 duizend euro bij Treasury. De overige effecten bedragen per saldo 18 duizend euro negatief.

14.1 Overhead en ondersteuning organisatie

De overschrijding binnen dit programma wordt voornamelijk veroorzaakt door:
- Bezuinigingen (N 1,0 miljoen euro)
De bezuinigingstaakstelling op vastgoed is 2 miljoen euro. Hiervan is een deel gerealiseerd; grotendeels door incidentele maatregelen.
- Frictiekosten (N 2,9 miljoen euro)
Het nadeel wordt veroorzaakt door een hoger beslag op het frictiebudget (658 duizend euro) en een dotatie in de voorziening voor toekomstige frictiekosten (2,3 miljoen euro). De noodzakelijke omvang van de voorziening is herrekend waarbij rekening is gehouden met de gemaakte afspraken per medewerker.
- ICT (N 558 duizend euro)
We hebben een nadeel op de lasten van 752 duizend euro. Die worden veroorzaakt doordat in 2017 incidentele kosten zijn gemaakt voor vervanging van applicaties en (zoals verwacht) extra kosten voor informatiebeveiliging zijn gemaakt. Redenen hiervoor zijn te vinden in de steeds groter wordende inzet voor onder meer bewustwording, analyses beveiligings- incidenten, informatiebeveiliging binnen projecten en het verder op orde brengen van ons basisniveau aan informatiebeveiliging. Vanuit landelijke, maar ook Europese, wet- en regelgeving, wordt het belang van informatiebeveiliging steeds groter. Hetgeen ook de binnen de gemeente toegenomen inzet en prioriteit verklaart. Op basis van deze ontwikkeling is er vanaf 2018 structureel meer budget voor informatiebeveiliging beschikbaar gesteld. De hogere lasten worden voor 194 duizend euro gecompenseerd door extra baten, omdat we een deel van de extra kosten in rekening hebben kunnen brengen bij de verschillende opdrachtgevers.
- Outsourcing ICT (N 178 duizend euro)
Door een verschuiving in de start van de aan- en uitbesteding van generieke ICT schuift de algehele planning op, planvorming en opstarten projecten duurt langer dan gepland. Dit levert een voordeel op van ca 1,2 miljoen euro. Wij hebben een inschatting van de totale personele consequenties gemaakt en een reorganisatievoorziening getroffen. Dit levert een nadelig effect voor 2017 op van 2,2, miljoen euro. In de business case was in latere jaren rekening gehouden met deze personele consequenties. Door het treffen van de reorganisatievoorziening is dit effect nu in 2017 zichtbaar, over de gehele looptijd is het effect nihil. Verder worden in verband met de voorgenomen outsourcing ICT de investeringen waar nodig uitgesteld. Dit leidt tot incidentele vrijval op kapitaalslasten van afgerond 0,9 miljoen euro.
- Personeelslasten/ extra dienstverlening (N 3,9 miljoen euro)
De detacheringsopbrengsten zijn hoger, omdat er meer medewerkers zijn gedetacheerd dan oorspronkelijk begroot. Hier tegenover staan hogere lasten door meer (ingeleend) personeel. Per saldo een voordeel van 716 duizend euro.
Binnen het Shared Service Center wordt zorgvuldig omgegaan met vacatures en het invullen hiervan, waardoor er meer een beroep wordt gedaan op externe inhuur. Dit is echter meer dan verwacht. De te realiseren bezuinigingen lopen in een trager tempo dan verwacht ook omdat er ziekte is opgetreden. In verband met de continuering van de bedrijfsvoering is hiervoor ingehuurd. Daarnaast worden in verband met de voorgenomen outsourcing ICT-vacatures veelal niet structureel ingevuld. Om de continuïteit van de dienstverlening te garanderen wordt extern ingehuurd. Daarnaast worden vaste medewerkers gedetacheerd. Dit leidt tot extra baten. Per saldo ontstaat een nadeel veelal doordat inhuur duurder is dan vast personeel en is inclusief de externe inhuur voor overige projecten binnen bedrijfsvoering.
Verder is ingezet op versterking van onder meer financiën en audit, is er extra ingehuurd voor het project herhuisvesting Zuiderdiep, het verbetertraject van de administratie en transitie van de archiefafdelingen.
Per saldo een nadeel van 3,6 miljoen euro.
Een ander nadeel wordt veroorzaakt door het tekort op de bedrijfsvoering van de directie SO. Dit is een optelling van de voor- en nadelen van de resultaten op opleidingsbudgetten, ongerealiseerde taakstellingen, afwijkingen op inhuur. Per saldo een nadeel van 875 duizend euro.